کنجکاوی کودکان : گنجی که بر باد می‌دهیم + بهمن 1401

کنجکاوی کودکان با پرسش‌های فراوان آن‌ها درباره تمام جهان پیرامون شروع می‌شود. پرسش‌هایی که به آن‌ها امکان می‌دهد تا وجوهی مختلف از این جهان را بشناسند.

کنجکاوی کودکان مجرایی برای شناخت آن‌ها درباره جهانی است که هیچ تصویر ثابتی از آن ندارند. این کنجکاوی معمولأ از سوی بزرگسالان مورد غفلت واقع می‌شود. کارل سیگان، محقق حوزه روانشناسی در طی تحقیقات خود به این نتیجه رسید که در زمانی بین کلاس اول تا کلاس دوازدهم، کنجکاوی کودکان اندک اندک از دست می‌رود. این محقق بزرگترین مقصر این روند ناگوار را بزرگسالان بی‌تفاوت می‌داند. با ما در مجله اینترنتی کوبههمراه باشید.

ما شگفتی خود را نسبت به جهان پیرامون از دست می‌دهیم

سیگان به تحول نگران‌کننده‌ای اشاره می‌کند که به طور مداوم از دوران دبستان کودکان تا رسیدن آن‌ها به دوران دبیرستان در آن‌ها رخ می‌دهد. کودکان در فرآیند رشد یاد می‌گیرند که کنجکاوی خود را سرکوب کنند.

به عقیده سیگان : کودکان کنجکاو و باهوش یک منبع  ارزشمند ملی و جهانی هستند که نیاز به مراقبت، پاسخگویی و تشویق دارند.

کودکان بایدها و نبایدها را به آسانی فرا می‌گیرند، اما به طور کلی، لذت کشف زندگی را در پس این قوانین سفت و سخت از دست می‌دهند. کنجکاوی کودکان از دست رفته و سوالات بی‌پاسخ بسیاری در پس ذهنشان مانده است.

آن‌ها از ترس احمقانه بودن سوالاتشان و قضاوت شدن از سوی بزرگسالان به پاسخ‌های ناکافی آن‌ها بسنده می‌کنند و همین مسأله ریشه بسیاری از مشکلات آن‌ها در بزرگسالی است.

نظر سیگان در مورد تکرار این روال در همه جای جهان بر این است که جوامع به دست آوردن رضایت کوتاه مدت را به کودکان آموزش می‌دهد. این تصور که علم یا ریاضیات برای کودکان رفاه مالی به همراه نخواهد داشت و  کنجکاوی کودکان آن‌ها را به اهداف بلند مدت تعریف شده برای اکثریت افراد در جامعه نمی‌رساند.

آیا بزرگسالان مقصر هستند؟

به گفته سیگان، علت اصلی از بین رفتن کنجکاوی کودکان بی‌تفاوتی بزرگسالان در مواجهه با شگفت‌زدگی کودکان است.

بزرگسالان که در میان گرفتاری‌های متعدد زندگی خود  زمان آزادی برای پاسخ به کنجکاوی‌ کودکان  ندارند، آن‌ها را به دلیل کنجکاوی بی حد و حصرشان سرزنش می‌کنند.

بسیاری از معلمان و والدین با عصبانیت یا تمسخر پاسخ  سوالات ریز و درشت کودکان را می‌دهند و به سرعت سراغ بحث‌های جدی بزرگسالانه خود باز می‌گردند. بچه‌ها خیلی زود متوجه زحمتی می‌شوند که با کنجکاوی خود بر بزرگسالان تحمیل می‌کنند و همین مسأله آغاز روند از بین رفتن کنجکاوی کودکان است.

بهترین راه مواجهه با کنجکاوی کودکان چیست؟

پاسخ آشکار این است که سعی کنیم به سوالات کودکان پاسخ دهیم. با پاسخ‌های کوتاه شروع کنید. اگر جواب بسیاری از سوالات کودک خود را نمی‌دانید بهتر است با یک سرچ ساده جوابی سر راست برای کودک خود پیدا کنید.

اگر کودک درباره سبز بودن علف‌ها یا چگونگی تشکیل جهان از شما سوال می‌کند در منابع اینترنتی یا کتابخانه‌ای پاسخی مناسب برای این سوالات پیدا کنید. اگر پاسخی برای سوال کودک خود پیدا نکردید می‌توانید به او بگویید: شاید وقتی بزرگ شوی، اولین کسی باشی که پاسخ این سوال را پیدا کنی!

نتیجه‌گیری

به خاطر داشته باشیم آن چیز که در جهان ماندگار است ایده‌های بدیع است. هر روز جمعیت زیادی در کره زمین متولد می‌شوند و جمعیت بی‌شماری نیز با زندگی خداحافظی می‌کنند اما رد پای ایده‌ها و اندیشه و نبوغ پررنگتر از انسان‌ها به مسیر خود ادامه می‌دهد.

وقتی اینطور به جهان پیرامون خود نگاه کنید هیچ‌چیز با ارزش‌تر از کنجکاوی کودکان و شگفتی آن‌ها نیست. با ارزش دانستن کنجکاوی کودکان و تأیید این پرسشگری در آ‌ن‌ها شما نیز در این ایده‌های ارزشمند شریک خواهید شد. سخن سیگان را به یاد داشته باشید: کودکان کنجکاو و باهوش یک منبع ارزشمند  ملی و جهانی هستند که نیاز به مراقبت، پاسخگویی و تشویق دارند.

منبع: bigthink

پیشنهاد مطالعه: ۳ توصیه علمی فرزند پروری به والدین برای ارتباط بهتر با فرزندان را بخوانید.