قانون در رابطه با تغییر نام دارای مواد و تبصره‌های مختلفی است که افراد اگر قصد این کار را داشته باشند باید به این قوانین توجه کنند.
قوانین تغییر نام در قانون ثبت‌احوال بیان شده است. طبق ماده ۲۰ قانون ثبت‌احوال، انتخاب نام با کسی است که ولادت را اعلام می‌کند و برای نام‌گذاری، یک نام ساده یا مرکب که عرفاً یک نام محسوب می‌شود، انتخاب خواهد شد. همراه مجله اینترنتی کوبهباشید تا بایدها و نبایدهای انتخاب و تغییر نام را برایتان شرح دهیم.
قوانین تغییر نام
طبق قوانین تغییر نام اداره ثبت‌احوال پیرامون انتخاب اسم‌های دووجهی رویکردهای متعددی داشته به‌نحوی‌که در مقاطعی اسم‌هایی مانند محمد نوید را به دلیل دووجهی بودن، نپذیرفته است و در مقاطعی آن را قبول کرده است.
طبق قوانین تغییر نام
تشخیص نام‌هایی که ممنوع هستند با شورای‌عالی ثبت‌احوال است و این شورا نمونه‌های آن را تعیین کرده و در اختیار سازمان ثبت‌احوال می‌گذارد.
تبصره یک ماده ۲۰ قانون ثبت‌احوال عنوان کرده است که انتخاب نام در مورد اقلیت‌های دینی شناخته شده در قانون اساسی (مسلمانان اهل‌سنت، زیدی، مسیحیان، زرتشتیان، کلیمیان) طبق فرهنگ دینی آنان باید باشد.
نبایدهای قوانین تغییر نام
طبق دستورالعمل «نام»، مصوب شورای‌عالی ثبت‌احوال، نام‌هایی به شرح زیر ممنوع هستند:
- نام‌هایی که با ارزش‌های دینی و اعتقادات اسلامی در تعارض است؛ مانند نمرود، اهریمن، ضحاک و…
- نام‌های مرکب نامناسب و مهجور که عرفاً یک نام محسوب نمی‌شوند؛ همانند شهره مشهور به ثریا.
- عناوین که عبارت است از واژه‌هایی که مقام یا منصب یا میزان تحصیلات کسی را نشان می‌دهد، همانند شهردار، دکتر و وکیل.
- القاب که عبارت است از اسم و یا صفتی که معمولاً برای بزرگداشت به نام کسی اضافه می‌کنند یا به‌جای نام او به کار می‌برند؛ مانند امین‌الدوله، ملک الدوله، حاجیه سلطان، حاجی‌آقا و….
- نام‌های نامناسب همانند نام‌هایی که فاقد ویژگی نام و معنای مناسب باشند. مانند آفت، عذاب و… و همچنین نام‌هایی که معرف صفات مذموم و مغایر با ارزش‌های انسانی و منزلت اجتماعی است؛ مانند چاکر، افسرده و…
- نام‌های مغایر با جنس، مانند آرش برای دختر و یا نسرین برای پسر و…
طبق قوانین تغییر نام چه نام‌هایی را می‌توان تغییر داد؟
بر اساس دستورالعمل ذکر شده در بالا موارد مجاز برای تغییر یا حذف بخشی از نام به شرح زیر است:
- اگر نام جزو نام‌های ممنوع باشد.
- اگر شخصی با تأیید مراجع صالح به دین مبین اسلامی مشرف شود.
- اگر شخصی تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران را کسب کند.
- اگر در خانواده، نام بعضی افراد همنام باشد، مانند برادر با برادر، پدر با پسر، خواهر با خواهر، مادر با دختر. نکته مهمی که باید بدانید آن است که در این حالت فقط یکی از این افراد می‌توانند نام خود را تغییر دهند و نام ایشان از یکسانی خارج شود، نفر دیگر نمی‌تواند به دلیل هم‌نامی سابق، تغییر نام دهد.
- تغییر نام‌هایی که طرف‌دار کمی دارد به نام‌های مناسب با فراوانی بیشتر باتوجه‌به فراوانی پنج سال قبل از تقاضا؛ مانند ثوبان، اسکندر، حارس، بلقیس.
- الحاق یا اضافه نمودن یک واژه یا نام به اول یا آخر نام یا حذف از آن؛ همانند تبدیل امین به محمدامین (افزایش واژه) یا تبدیل سیمین عذرا به سیمین (کاهش واژه).
پیشنهاد مطالعه: برای آشنایی با نکات حقوقی مطلب توقیف ملک قولنامه‌ای برای مهریه چه شرایطی دارد؟ را مطالعه کنید.
